ΑΘΗΝΑ 31/5/2012
Συναδέλφισσες Συνάδελφοι.
Ο συνδυασμός ΣΕΚΕ είναι το εχέγγυο ανασυγκρότησης του συνδικαλιστικού κινήματος. Η δημιουργία του οφείλεται στην απώλεια της αίσθησης του ιερού και στην χαμένη αίσθηση της ευθύνης του συνδικαλιστικού κινήματος που έγινε παθητικός καταναλωτής αλλότριων ιδεών, απόψεων πεποιθήσεων. Σήμερα η ίδια η διαχείριση της εξουσίας ταυτίζεται με την αδίστακτη υπονόμευση της επιβίωσης του λαού και την κατάλυση κάθε κοινωνικής λογικής . Τι άλλο μπορεί να είναι η συντήρηση. Ωστόσο κρίσιμο ζήτημα για εμάς, τις δυνάμεις μας και το συνδικαλιστικό κίνημα, είναι η ανεύρεση της γραμμής άμυνας και αντεπίθεσης που θα χαράξει. Βέβαια, σε κάθε αγώνα, κάθε ιδιαίτερη περίπτωση πρέπει να εξετάζεται χωριστά και συγκεκριμένα με βάση τα χαρακτηριστικά της. Ωστόσο, μια γενική κατεύθυνση μπορεί και πρέπει να υπάρχει.
Η κοινή δράση των εργαζομένων και οι ισχυρές ενωτικές διαθέσεις που θα δημιουργήσει είναι το πρωταρχικό στοιχείο, είναι η βάση για τη διαμόρφωση συνεργασίας και στις κορυφές, σε συνδικαλιστικό επίπεδο .Στις διαμορφωμένες συνθήκες σήμερα η κοινή δράση μέσα στους εργαζόμενους και στο συνδικαλιστικό κίνημα είναι το πρώτο, το αναγκαίο βήμα που πρέπει όσο το δυνατόν γρηγορότερα να οδηγήσει σε ολοκληρωμένη ενωτική δράση, σε ένα ενιαίο μέτωπο.
Κομβικής σημασίας για την κίνηση αυτή αποδεικνύεται η επιτυχία να συσπειρώνει αγωνιστικά τη μεγάλη πλειοψηφία των εργαζομένων, ει δυνατό και το σύνολο. Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται συστηματική προσπάθεια από όλους μας για να κατανοήσουμε την αξία για,
α) αναζωογόνηση των γενικών συνελεύσεων και γενικά των μορφών άμεσης συμμετοχής των εργαζομένων στη λήψη των αποφάσεων,
β)_στη χάραξη της τακτικής,
γ) στην υλοποίηση των αποφάσεων
Είναι όμως αφελές να μη δούμε τις αιτίες που δημιούργησαν τα προβλήματα στις εργασιακές σχέσεις.
Ακόμη και οι πιο διορατικοί σε σχέση με τις εξελίξεις στον καπιταλισμό, διεθνή κι ελληνικό, δε θα μπορούσαν να προβλέψουν την έκταση, το βάθος και τους ρυθμούς της αντεργατικής επίθεσης εν μέσω της κρίσης. Πρώτα από όλα να ξεκαθαρίσουμε πως όλες αυτές οι κατακτήσεις δεν ήταν φιλάνθρωπες προσφορές του «ευαγούς ιδρύματος του καπιταλισμού», αλλά προϊόν σκληρής ταξικής πάλης. Πάλης που άφησε πίσω της ποτάμια αίματος, κυριολεκτικά κι όχι μεταφορικά.
Υπάρχουν, όμως, ιστορικές φάσεις που για διάφορους λόγους ο καπιταλισμός δείχνει το πιο αποτρόπαιο πρόσωπό του και όχι μόνο δεν εξαναγκάζεται σε παροχές, αλλά παίρνει πίσω ό,τι είχε δώσει σε προηγούμενες περιόδους. Προφανώς τέτοια είναι η φάση που βιώνουμε τώρα. Η σημερινή επίθεση του κεφαλαίου έχει για πολλούς τις ρίζες της στην κρίση του 1974, από την οποία ο καπιταλισμός ποτέ δεν μπόρεσε να συνέλθει ολοκληρωτικά. Ακολούθησε η αλλαγή του τρόπου διαχείρισης και τη δεκαετία του 1980 που έδωσε τη θέση του στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο ( Θάτσερ ), ενώ το 1990 σήμανε το τέλος των σοσιαλιστικών κρατών και το εργατικό κίνημα υποχώρησε. Η σημερινή κρίση συνδυασμένη με τις προαναφερόμενες παραμέτρους μπορεί σε γενικές γραμμές να ερμηνεύσει το σημερινό πισωγύρισμα στις εργατικές κατακτήσεις. Βέβαια για τη χώρα μας συντρέχουν και κάποιοι ιδιαίτεροι παράγοντες: η εξάρτηση του ελληνικού καπιταλισμού, η ιδεολογική κρίση στο χώρο της αριστεράς και η αλλοτρίωση των συνειδήσεων μέσω διάφορων μηχανισμών (πολιτική ομηρία), είναι σοβαρότατοι παράγοντες της ευκολίας με την οποία περνάνε τα μέτρα.
Σήμερα, με το Ν. 4046/2012 (Μνημόνιο 2) πάμε πίσω ακόμη κι από αυτόν το νόμο του 1955. Με αυτόν τον τελευταίο προέκυπτε ότι περιεχόμενο των συλλογικών συμβάσεων είναι η ρύθμιση των όρων, των συνθηκών και της αμοιβής της εργασίας των εργαζομένων. Επίσης, προβλεπόταν η δυνατότητα διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους «εταίρους» και η επίλυση των όποιων διαφορών με την επιδιαιτησία.
Επιπλέον, το άρθρο 22 του Συντάγματος ορίζει ότι οι γενικοί όροι εργασίας καθορίζονται με νόμο που ψηφίζεται από τη βουλή και συμπληρώνονται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που συνάπτονται με ελεύθερες διαπραγματεύσεις. Αν αυτές αποτύχουν τότε τους κανόνες τους θέτει η διαιτησία.
Το άρθρο 4 του Ν. 1876/1990, όριζε ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών καθώς και οι μεμονωμένοι εργοδότες, προκειμένου για τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, έχουν δικαίωμα και υποχρέωση να διαπραγματεύονται για την κατάρτιση συλλογικής σύμβασης εργασίας. Ο ορισμός των εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων για την διαπραγμάτευση γινόταν με απόφαση του Διοικητικού τους Συμβουλίου.
Το σημερινό μαύρο μέτωπο (κυβέρνηση-δορυφόροι της-μονοπώλια ελληνικά κι ευρωπαϊκά-ΕΕ-ΔΝΤ) ανατρέποντας τα παραπάνω που δεν μπορεί κάποιος να τα χαρακτηρίσει και ως τα πιο φιλεργατικά μέτρα, αποφάσισε:
α) τα κατώτατα νόμιμα όρια μισθών και ημερομισθίων, όπως αυτά ισχύουν αναδρομικά από 14 Φεβρουαρίου, υποχωρούν στα 586 ευρώ και 26 ευρώ αντίστοιχα, κάτι που σημαίνει ότι η μείωση είναι στο ύψος του 22%, β) για τους νέους ηλικίας κάτω των 25 ετών το κατώτατο μηνιάτικο διαμορφώνεται στα 511 ευρώ και το ημερομίσθιο στα 22 ευρώ (μείωση 32%), γ) για όσους δεν υπόκεινται σε κλαδικές συμβάσεις που έχουν λήξει, θα μπορεί ο εργοδότης να μειώσει μονομερώς τις αποδοχές των εργαζομένων από τις 14 Μαΐου, εφόσον δεν έχει υπογραφεί νέα κλαδική σύμβαση,
δ) αν πάλι η κλαδική σύμβαση έχει λήξει τότε δίνεται τρίμηνη προθεσμία, προκειμένου οι δυο πλευρές να επαναδιαπραγματευτούν, ενώ κατά τη διάρκεια του τριμήνου παραμένουν σε ισχύ οι μισθοί όπως αυτοί έχουν συμφωνηθεί στις ατομικές συμβάσεις εργασίας,
ε) αφού παρέλθει το τρίμηνο, μετά τις 14 Μαΐου, και αν δεν έχει συναφθεί νέα σύμβαση, παύουν να ισχύουν οι υφιστάμενες αμοιβές και προσαρμόζονται μονομερώς στο κλιμάκιο της κλαδικής σύμβασης συν τα εξής επιδόματα κι εφόσον υπάρχουν: ωρίμανσης, σπουδών, τέκνων και επικινδύνου εργασίας. Από τις θυελλώδεις αυτές αλλαγές που επέβαλλε το αντιδραστικό μπλοκ προκύπτουν κάποια πρώτα συμπεράσματα:
α) Ακόμη και θεσμοί όπως αυτή της επιδιαιτησίας που δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι ευνοούσαν τους εργαζόμενους, αλλά είτε λειτουργούσαν υπέρ του εργοδότη, είτε είχαν ένα συμβιβαστικό χαρακτήρα, επί της ουσίας καταργούνται. Η προσφυγή στην επιδιαιτησία θα γίνεται μόνον όταν συναινούν εργοδοτική πλευρά κι εργαζόμενοι, δηλαδή πρακτικά ποτέ. β) Με τη νέα νομοθεσία παύουν να ισχύουν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (ΣΣΕ) που υπήρχαν μέχρι σήμερα. Επιπλέον, παρέχεται η δυνατότητα στο επίπεδο της επιχειρησιακής διαπραγμάτευσης, εργοδότη και σωματείου ή Ένωσης Προσώπων, να υπογράφεται ΣΣΕ με όρους δυσμενέστερους για τους εργαζομένους από αυτούς που περιέχει τόσο η κλαδική όσο και οι τυχόν ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ που υπάγονται σ’ αυτές ήδη . γ) Αναστέλλεται η δυνατότητα του Υπουργού να κηρύσσει υποχρεωτικές τις ΣΣΕ μέχρι τη λήξη του Μνημονίου και των έκτακτων μέτρων.
δ) Οι επιχειρησιακές ΣΣΕ που υπογράφονται υπερέχουν, πλέον, κατά προτεραιότητα και εφαρμόζονται υποχρεωτικά, έστω και αν περιέχουν δυσμενέστερους όρους για τους εργαζόμενους από τους όρους της τυχόν ισχύουσας κλαδικής ΣΣΕ.
ε) Προφανώς η επίθεση αυτή κατεβάζει κι άλλο το ήδη χαμηλό εργατικό κόστος ή για να το πούμε με όρους πολιτικής οικονομίας μειώνει την τιμή της εργατικής δύναμης.
στ) Κατά την οκτάωρη εργασία ενός νέου εργαζόμενου η ωριαία αντιμισθία φτάνει να είναι κάτι παραπάνω από 2,5 ευρώ, δηλαδή κάτι λιγότερο ή κάτι περισσότερο από την τιμή μιας κυριακάτικης εφημερίδας!
Οι πρώτες επιπτώσεις από την αντεργατική λαίλαπα είναι εμφανείς και από το γενικότερο πλαίσιο λειτουργίας του καπιταλισμού:
α) Στις επιχειρήσεις κάνουν θραύση οι ατομικές συμβάσεις: πάνω από 17.000 εργαζόμενοι ήδη έχουν υπογράψει τέτοιες συμβάσεις. Πλέον προσεγγίζουν το 30% του συνόλου, ενώ με το νέο νομοθετικό πλαίσιο οι μειώσεις στους μισθούς φτάνουν από 20% ως 28%!
β) Για πρώτη φορά οι συμβάσεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας ήταν περισσότερες (το 51,61%) από τις προσλήψεις με πλήρη απασχόληση και πλήρη μισθό. Σε σύγκριση με το 2010, η αύξηση φτάνει στο 324% για τη μερική απασχόληση με συμφωνία του εργαζομένου και στο 1.372% έως 6.940% για την εκ περιτροπής εργασία με συμφωνία και μονομερή απόφαση του εργοδότη, αντίστοιχα!
γ) Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, η ανασφάλιστη εργασία στον ιδιωτικό τομέα φτάνει το 33%!
δ) Με βάση τα παραπάνω στοιχεία 400.000 εργαζόμενοι είναι απλήρωτοι και κάποιοι από αυτούς είναι απλήρωτοι για πέντε μήνες! Είναι πιο πιθανό να μην ανατείλει αύριο ο ήλιος παρά να σταματήσει η επίθεση των μονοπωλίων ξένων και ντόπιων. Τα πάνω από δύο χρόνια εφαρμογής των πιο σκληρών μέτρων που έχει γνωρίσει η εργατική τάξη εδώ και 40 χρόνια, αρχής γενομένης του Μνημονίου 1, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για αυταπάτες. Όσο οι αντιστάσεις είναι ασθενείς, το κεφάλαιο ως άλλος βρικόλακας όπως έλεγε ο Μαρξ, θα αφαιμάζει αχόρταγα το σώμα της εργατικής τάξης. Η Κομισιόν και η Μέρκελ το δήλωσαν ανερυθρίαστα: οι μισθοί στην Ελλάδα είναι ακόμη υψηλοί! Είναι, πλέον, διακηρυγμένος στόχος από όλο αυτό το συρφετό, ότι οι μισθοί πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο των μισθών της Βουλγαρίας και των βαλτικών χωρών.
Για όλα τα παραπάνω δημιουργήθηκε το ΣΕΚΕ. Το μισθολογικό και οι ΣΣΕ πρέπει να αποτελέσουν στο άμεσο μέλλον κομβικής σημασίας ζητήματα για τους αγώνες του συνδικαλιστικού κινήματος και των εργαζομένων. Τίθεται ζήτημα, πλέον, του τρόπου της επιβίωσης της ίδιας μας της ζωής.
Όμως, ο αγώνας για τους μισθούς και τις εργασιακές σχέσεις καλύπτουν μόνο μία πλευρά του προβλήματος. Τεράστιο πισωγύρισμα έχει σημειωθεί και στις συντάξεις, στην κοινωνική ασφάλιση, στην υγεία και στην παιδεία, στα δημοκρατικά δικαιώματα, στα ζητήματα εθνικής ανεξαρτησίας. Και ας μην ξεχνάμε πως τα τεράστια ποσοστά ανεργίας, το νέο ρεύμα μετανάστευσης της ελληνικής νεολαίας, η ακρίβεια, οι ουρές στα συσσίτια, οι άστεγοι, η έξαρση των ψυχολογικών προβλημάτων εξαιτίας της κρίσης, δημιουργούν πρωτόφαντες καταστάσεις στην ελληνική κοινωνία. Όλα αυτά απαιτούν την ανασυγκρότηση του συνδικαλιστικού κινήματος.
Όροι ζωής του συνδικαλιστικού κινήματος στο χώρο μας είναι η συγχώνευση των σωματείων ενέργεια που θα οδηγήσει στην ενότητα των εργαζομένων και στην διαμόρφωση ενός «πακέτου» αιτημάτων που θα είναι ικανό να συσπειρώσει ευρύτατα τμήματα των εργαζομένων και να δημιουργήσει προϋποθέσεις άμυνας κι επίθεσης του συνδικαλιστικού κινήματος.
ΒΛΑΧΟΣ ΣΑΒΒΑΣ
Ο Σάββας Βλάχος είναι υποψήφιος με το Συμμετοχικό Ενωτικό Κίνημα Εργαζομένων (ΣΕΚΕ) για Δημόσια ΕΥΔΑΠ
Πηγές:
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΕΥΔΑΠ 